- Yeni bir ev satın alırken, özellikle ilk kez alacaklar için dikkate alınması gereken çok şey var
- Ev ararken peşinat olarak ne sunabileceğinizi, gelirinizi ve hatta konumunuzu düşünün
- Bir evin sizin için uygun olup olmadığına karar vermek için çok şey var, bunun biraz zaman alabilecek bir süreç olduğunu unutmayın.
Birçoğumuzun bir hayali evi var. O eve sahip olmak hayatımızda yapacağımız en büyük ve en önemli yatırımdır. Hızlı karar vermek yerine gerekli kaynaklardan doğru araştırma yaparak adım atmak önemlidir. Nerede yaşamak istediğiniz, aradığınız şehir, mahalleniz, bütçeniz ve daha birçok faktör karar aşamasında devreye giriyor. Dolayısıyla ilk kez ev alacakların yaptığı bazı hatalar olabilir. Bu aşamada heyecanlanmadan aklınızda bulundurmanız gereken faktörlere dikkat etmeniz önemli olacaktır.
Tüm ev satın alma süreci biraz zaman alabilir, bu nedenle hiçbir şeyin aceleye getirilmesi gerekmediğini unutmayın. Bu yüzden hayalinizdeki eve ulaşmadan önce göz önünde bulundurmanız gereken bazı faktörleri derledik.
Kemal Yildirim / GettyStratejik Davranın
Beklediğiniz o gün gelip çattı ve ev almak için kendinize bir bütçe yarattınız. Bu bütçeyle yeni bir ev sahibi olmanın birkaç yolu vardır. Satın almak veya satın alacağınız yeri kiralamak isteyip istemediğinize göre konut arayışınızda stratejik olmak, çok fazla puan kazanmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, emlakçılar ilgi çekmek ve satış yapmak için üzerinizde baskı kurmaya çalışsa da, evi satın alacak olan ve güçlü olan taraf sizsiniz. Bu sebeple bütçenizi doğru yönde kullanmak da sizin elinizde. Gerekli araştırmaları yaparak ve bu süreçte stratejik davranarak kazanan taraf siz olacaksınız.
Geleceği Düşünün
Yeni bir ev satın alırken uzun vadeli düşünmek çok önemlidir. Mesela yeni evli bir çift iseniz, ileride çocuk sahibi olmak istiyorsanız 2+1 bir ev sizin için yeterli olmayabilir. Bu sebeple mutlaka alacağınız evi ona göre seçmelisiniz. Evin kaç oda olduğu, yeri, etrafındaki okullar, işinize olan mesafesi gibi faktörleri göz önünde bulundurmak önemli olacaktır. Eğer yatırım amaçlı bir ev alacaksanız aynı şekilde lokasyon ve şehir merkezine olan mesafesi gibi faktörler önem kazanacaktır. Evet, hayat sürprizlerle dolu ama yine de ev sahibi olmadan önce bu tarz uzun vadeli planları unutmamanızda fayda var.
Konut Kredisi İçin Dikkat Etmeniz Gereken Şartlar
Konut kredisi başvurusu için öncelikle konut, banka tarafından ekspertiz edilir. Ekspertiz ücreti banka tarafından alınır. Uzmanlar, konutla ilgili değerlendirme yaptıktan sonra gerekli hesaplamalar yapılarak sizden evin değerinin en az %20’sini peşinat olarak ödemeniz beklenir. Unutmayın, peşinat tutarınız ne kadar yüksek olursa, kredi ödemeleriniz daha kolay olacaktır. Diğer bir önemli nokta ise, yalnızca sizin geliriniz ya da kredi notunuz gibi kişisel belgelerin yeterli olmadığı. Konut kredisi başvurusunda hem sizin hem de almayı planladığınız evin bazı kriterlere uymuş olması gerekiyor.1
İnternette Kolayca Ev Arayabileceğiniz Güvenilir Kaynaklar
Çoğumuz ev arayışındayken hemen ev aradığımız muhitteki emlakçılara danışırız, ya da ilk iş onların vitrinlerindeki ilanlara göz atarız. Ancak artık günümüzde internet kaynakları o kadar gelişti ki, ev ararken kesinlikle internetteki kaynaklara da bakmanız ufkunuzu genişletecek ve sizlere daha çok opsiyon sağlayacaktır. Özellikle emlakçılara komisyon vermek istemiyorsanız sahibinden.com sitesine mutlaka göz atın deriz. Bunun dışında Hürriyet Emlak gibi güvenilir kaynaklar da sizlere bu süreçte yardımcı olacaktır. Emlakçıları gezerken göremeyeceğiniz pek çok eve internet siteleri aracılığıyla ulaşabileceksiniz.
Muhit Seçiminde İnce Eleyip Sık Düşünün
İlk kez ev sahibi olacaksınız, belki şimdiden bazı şeyleri planlamak ya da düşünmek istemeseniz de, bu kadar büyük bir yatırıma girerken mutlaka muhit ile ilgili pek çok faktörü göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Uzmanlara göre ilk kez ev alacak kişilerin lokasyon seçimi yaparken, konut fiyatlarının değerini kaybetmediği, hatta yakın zamanda prim yapması beklenen bölgelere yönelmesinde fayda var.2 Ev işinize ne kadar uzaklıkta? Şehir merkezine ve toplu taşımaya yakın mı? Ailenin diğer fertleri için elverişli mi? Eğer çocuğunuz varsa okuluna yakın mı? Mahalle güvenli mi? Bütün bu soruları aklınızda bulundurarak lokasyon seçimine karar vermeniz ilerisi için avantajı olacaktır.
Deprem Faktörünü Dikkate Alın
Hepimizin bildiği gibi ülkemiz deprem kuşağında ve özellikle deprem tehlikesi olan İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerde yaşıyorsanız mutlaka bu faktörü de göz önünde bulundurmanız gerekecek. Binanın yaşı, zemini, çevresi ve geçmişi bu konuda büyük önem taşıyor. Özellikle bina kaya zeminde ise daha sağlam oluyor. Ancak dere yatağı, sulu zemin, çevresine göre çukur yerlerde olan binalar tehlikeli olabiliyor. Bu gibi koşulları evi alırken mutlaka araştırmanız gerekecek. Bunlara ek olarak zemin etüd raporu, dış görünümdeki çatlaklar, daire ve binaya yapılan müdahaleler, kolon ve kirişlerde değişim de inceleyebileceğiniz diğer detayların başında geliyor.
Binanın Güvenilirliğini Araştırın
İlk kez ev alacak kişilerin evi inşa eden firmayı detaylı bir şekilde araştırması gerekiyor. Bu noktada bilinen ve güven duyulan inşaat firmalarının tercih edilmesinde fayda var. Ayrıca ilk kez ev alacak kişilerin yapıyı inşa eden firmanın daha önceki projelerini de incelemesi de önem taşıyor. Bina yaşı da ilk defa ev sahibi olacaklar için önemli bir ipucu kaynağı olarak öne çıkıyor. Ayrıca bina yaşı evin değerini belirleyen en önemli unsurlar arasında yer alıyor. Yaşı 25’in üstünde olan bir binanın, yenileme ve sağlamlaştırma amaçlı olarak kentsel dönüşüm kapsamında yıkıma gitme ihtimalini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.3
Evin Ek Masraflarını Göz Önünde Bulundurun
Ev ararken tabii ki pek çok şey size çekici gelecektir ama mutlaka göz önünde bulundurmanız gereken maddelerin başında eve yapacağınız ek masraflar da gelmeli. Mesela güvenlik açısından bir site içerisinden ev almayı düşünüyorsanız, o sitenin yıllık giderlerini ve sizin payınıza düşecek aidat oranını mutlaka öğrenin. Eğer otoparkı olmayan bir binadan ev alacaksanız ve arabanız varsa, en yakındaki otopark ücretini de öğrenmeniz faydalı olacaktır. Mesela tadilata açık bir ev alıyorsanız, mutlaka detaylıca bu ev için ne kadar harcayacağınızı ve bu masrafın ve çabanın alacağınız eve değdiğinden emin olmalısınız.
Pazarlık Yapın
Tüm arayışlarınızın sonunda hayalinizdeki evi buldunuz. Fakat almaya karar vermeden önce biraz düşünün ve size söylenen fiyat gerçeği yansıtıyor mu diye biraz araştırma yapın. Çevredeki evleri araştırın, metrekare fiyatlarına bakın ve mutlaka gerekli karşılaştırmanızı yapın. Eğer yatırım amaçlı bir ev alıyorsanız çevredeki evlerin kira değerlerini de öğrenmenizde yarar var. Komşuların ya da çevredeki esnafın görüşlerini alabilir, onların tecrübelerinden faydalanabilirsiniz. İnternet kaynaklarından çevredeki satılık evlere bakarak da kolaylıkla bir değerlendirme yapabilirsiniz. Bu araştırmalar neticesinde evin değeri size fazla gelirse, yine de teklif vermek isterseniz fiyatı tekrar düşünebilirsiniz. Unutmayın ki hayatınızda önemli bir adım atıyorsunuz, aceleye getirmeyin deriz.
Dikkat Edilmesi Gereken Resmi Belgeler
Ev alırken dikkat etmeniz gereken en önemli konulardan biri de evin tapu durumudur. Özellikle kredi kullanarak konut almayı düşünüyorsanız bu konu daha da önem teşkil edecektir. Çünkü genellikle bankalar onaylanmış krediniz olsa da kat irtifakı veya kat mülkiyeti olmayan, hisseli ya da üzerinde ipotek bulunan konutları teminat olarak kabul etmezler.4 Bu sebeple evi almadan önce mutlaka ilgili tapu dairesine gidip belirlediğiniz evin tapu durumu ile ilgili araştırma yapmanızda fayda var. Ev satın alma sürecinde dikkat etmeniz gereken diğer bir husus ise evin daha önceki doğalgaz, elektrik ve su gibi aboneliklerin geçmiş dönem ödemelerinin araştırılması ve borç olup olmadığına bakılması.
Hayalinizdeki Evi Kendiniz Tasarlayın
Günümüzde çoğu kişinin hayali uygun bir yerde arsa alıp kendi evini tasarlamak. Kulağa hoş geliyor değil mi? Bu opsiyonun biraz zorlu ve maliyetli olabileceğini de göz önünde bulundurun deriz. Arsanız üzerine yeni bir ev inşa etmek için, öncelikle mimari projelerin hazırlanması gerekir. Mimarlarla çalışarak arsanın imar durumuna göre bir yol çizmeniz ve gerekli belgeleri ilgili kurumlardan temin etmeniz gerekecektir. Mimari proje, profesyoneller tarafından imar durumuna göre hazırlanmaktadır. Bu aşamalarda mimarlar ve mühendislerin imza yetkisi gereği, profesyoneller dışında gerekli planları kendi başınıza hazırlayamazsınız. Eğer bu şekilde ev sahibi olmak istiyorsanız, bunlar gibi daha pek çok şartı araştırıp yerine getirmeniz gerekecektir.5
Bu Yanlışları Yapmayın
Ev bakmanın heyecanına kapılıp daha sonra pişmanlığınıza neden olabilecek hatalar yapmak kolaydır. Sizler için sıraladığımız, göz önünde bulundurmanız gereken faktörlerin yanı sıra, ev alırken mutlaka unutmamanız gereken birkaç konuya da dikkat çekmek isteriz. Ev bakarken sadece tek bir emlakçıyla konuşmayın, tek kaynağa bağlı kalmayın. Mutlaka birkaç kaynağa danışarak araştırmanızı yapın. Kredi başvurusu yapacaksanız bütçenize dikkat edin. İleride altından kalkamayacağınız bir kredi borcuna girmeyin. Bir ev satın almak önemli bir yaşam dönüm noktasıdır; duygusal karar vermenize, bir ev için fazla ödeme yapmanıza ve bütçenizin ötesine geçmenize neden olabilir. Bu sebeple henüz size ait olmayan bir eve duygusal olarak bağlanmamanızda fayda var.6